شرع مقدس اسلام در زمینه حفظ و حراست جامعه از حیث قتل و ضرب و جرح، قانونی را به نام دیه تعیین کرده است. زیرا هیچکس حق ضرر رساندن مالی، بدنی و … به فرد دیگری ندارد. پس اگر ضرری رساند، مسئول جبران آن خواهد بود. همچنین دیه یکى از مهم‌ترین احکام و موضوع هاى بحث برانگیز در فقه و حقوق اسلامى است که از جنبه هاى گوناگون، مورد توجه صاحب نظران و حقوقدانان اسلامى قرار گرفته است. از این رو عباس شفیعی وکیل پایه یک دادگستری در این مقاله با عنوان دیه در قانون به موضوعات مرتبط با این بحث پرداخته است. زیرا در صورتی که شخصی جرم غیر عمدی علیه جان، اعضای بدن و منافع اعضای بدن دیگری و جرم عمدی بدون مجازات قصاص انجام دهد باید دیه بپردازد. پس در ادامه برای کسب اطلاعات بیشتر نیز همراهمان باشید.
عباس شفیعی بهترین وکیل حقوقی در مشهد
دیه چیست؟
دیه یکی از انواع مجازات های پیش بینی شده در قانون است که به سبب کشته‌شدن، قطع عضو و یا وارد کردن جراحت جسمی، به یک فرد یا ورثه او تعلق می‌گیرد. پس بر اساس ماده ۱۵ قانون مجازات اسلامی، دیه مالی است که از طرف قانونگذار (شارع) برای جنایت تعیین می شود.
نکته: دیه در جرایم غیرعمدی مجازات اصلی به حساب می‌آید. اما در جرایم عمدی مجازات اصلی معمولاً قصاص بوده و اگر در مواردی قصاص به دلایل مختلف غیرقابل اجرا باش و یا اینکه خود فرد قربانی و یا اولیای دم او از قصاص گذشت کنند، تبدیل به دیه می‌شود و در آن حالت دیه قابل پرداخت خواهد بود.
ارش چیست؟
ارش یعنی خسارت وارد شده به اعضای بدن که میزان و مقدار آن در قانون شرع تعیین نشده و تعیین آن ملاک و معیار هایی را دارا است که بر حسب این معیار های تعیین می شود. از جمله نوع و کیفیت آسیب وارده بر فرد با در نظر گرفتن دیه و نظر کارشناس.
انواع آسیب برای دیه
رفتاری که موجب آسیب به طرف مقابل شده است نیز در سه حال اتفاق می‌افتد:
- عمد: آسیبی که با قصد و اختیار وارد شود.
- شبه عمد: جانی قصد ارتکاب فعل منجر به آسیب را دارد، اما قصد او ارتکاب خود جنایت نیست.
- خطای محض: نه قصد جنایت وجود دارد و نه انجام کاری که منجر به آن شده است.
در ادامه بخوانید: دیه در قانون
انواع دیه
مطابق قانون مجازات اسلامی می توان انواع دیه را چنین تقسیم بندی نمود:
دیه قتل: در صورتی که فردی انسانی را به قتل برساند و دیه برای آن تعیین شود، بایستی دیه یک انسان کامل ( نرخ دیه انسان کامل هر سال توسط قوه قضاییه تعیین می شود ) را بپردازد. حال این را هم بدانید که در میزان دیه زن و مرد تفاوتی وجود دارد که مورد توجه نیز می باشد.
دیه اعضای بدن: دیه اعضای بدن از انواع دیه بوده که مطابق قانون مجازات اسلامی، از بین بردن اعضای بدن دیه مشخص و معین دارد. به عنوان مثال اگر در بدن یک عضو وجود داشته باشد، از بین بردن آن دیه کامل و اگر از یک عضو دو عدد باشد، از بین بردن آن نصف دیه کامل خواهد داشت. البته از بین بردن هر دوی آنها دیه کامل دارد.
دیه منافع اعضاء: اگر فردی مرتکب جنایتی شود که نتیجه ی آن مختل شدن برخی حواس شود، بایستی دیه منافع آن عضو را بپردازد. به عنوان مثال منفعت شنیدن گوش یا منفعت بویایی مختل شود، اما به خود گوش یا بینی آسیبی وارد نشود. این نوع دیه شامل مواردی همچون دیه عقل، دیه شنوایی، دیه بینایی، دیه بویایی و دیه صوت و گویایی می باشد.
دیه جراحات: در این نوع دیه فردی مرتکب جنایتی شده که نتیجه ی آن ایجاد جراحت بوده، به همین دلیل بایستی دیه جراحت وارد شده را بپردازد. این دیه به نسبت میزان جراحت و به تشخیص پزشکی قانونی تعیین می شود. مانند دیه خراش، کبودی، تورم و … که مصادیق آن در مواد ۷۰۱ الی ۷۰۷ قانون مجازات اسلامی مشخص شده اند.
عباس شفیعی بهترین وکیل دیه در مشهد
دیه در ماه های حرام
محاسبه نرخ دیه در ماه‌های حرام و غیرحرام متفاوت خواهد بود. از این رو اگر کسی در ماه عادی صدمه ببیند ولی در ماه حرام ( محرم، رجب، ذی القعده، ذی الحجه جزو ماه‌های حرام محسوب شده اند و خونریزی و جنگ در این ماهها حرام است.) فوت شود، میزان دیه عادی بدون افزایش سهم ۱/۳ ماه حرام پرداخت می‌گردد. ولی اگر هر دوی آسیب و فوت در ماه حرام صورت گیرد، دیه تشدید شده و مطابق نرخ ماه حرام پرداخت خواهد شد.
نحوه تعیین قیمت دیه
مبلغ دیه در ابتدای هر سال توسط رئیس قوه قضائیه بر اساس نظر مقام رهبری نسبت به سال قبل با توجه به نرخ تورمی که همه ساله، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می گردد، تعیین می شود. حال ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی نیز به این نکته تصریح کرده است که دیه نفس، همان مقدار و میزانی است که در مقررات شرع تعیین شده است.
وکیل خوب در مشهد می گوید: با توجه به نکته ذکر شده می توان گفت، پس از اینکه مبلغ و نرخ قیمت دیه برای هر سال توسط قوه قضاییه اعلام شد، تمامی افرادی که مکلف به پرداخت دیه شده اند، باید به همان مقدار نرخ دیه تعیین شده، دیه بپردازند.
در ادامه بخوانید: دیه در قانون
نکته: دیه بر اساس نرخ روز یعنی روز تسویه، پرداخت می‌شود. اما این را هم بگوییم که زیاندیده نمیتواند دریافت مبلغ دیه را به تاخیر بیندازد تا از منافع افزایش دیه بهرهمند شود. پس نتیجتاً اگر تاخیر در پرداخت از سوی بیمه گر باشد، میبایست با نرخ روز تسویه، دیه پرداخت شود. منتها اگر بیمه گر به تکالیف خود عمل کرد و زیاندیده دریافت دیه را به تاخیر اندازد، بیمه گر میتواند مبلغ دیه را به حساب دادگستری واریز کند تا این موضوع به منزله پرداخت محسوب شود.
عباس شفیعی وکیل پایه یک دادگستری در مشهد
نمونه دادخواست مطالبه دیه
خواهان: ……..
خوانده: ………
خواسته: مطالبه دیه
دلایل و منضمات: ……
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی
احتراماً به استحضار می‌رساند:
وفق مدارک پیوست اینجانب ….. در تاریخ ….. در جاده ….. در حال تردد بودم که متاسفانه با خوردرو…. برخورد کردم و دچار صدمات بدنی از جمله شکستگی پا شدم و راننده مقصر نیز متواری می شود. با عنایت به اینکه وسیله نقلیه دارای بیمه شخص ثالث است و برابر قرارداد، شرکت بیمه فوق بیمه فوق باید از محل آن دیه پرداخت گردد لذا باتوجه به ماده ۲۲۶ قانون مدنی تقاضای محکومیت شرکت بیمه … و صندوق تامین خسارت های بدنی به ایفا تعهدات قراردادی و قانونی مبنی بر پرداخت دیه به انضمام کلیه خسارات دادرسی مورد استدعاست .
نام و نام خانوادگی / امضا و تاریخ
وکیل حقوقی خوب در مشهد
نتیجه گیری
یکی از مهم‌ترین مجازات جرایم در قانون جزایی، دیه است. زیرا اگر آسیبی به شخص دیگر چه عمدی چه غیر عمدی وارد شود، فرد ملزم به جبران آن خسارت است. حال با توجه به اینکه رسیدگی به چنین پرونده هایی دارای فراز و نشیب های فراوانی بوده و پیگیری آن توسط فردی خبره در این زمینه می تواند مدت زمان نتیجه گیری را کمتر کند. بهتر است این مشاوره و کمک را از خود دریغ نکرده و از عباس شفیعی بهترین وکیل پایه یک دادگستری در مشهد یاری بگیرید.
مرکز حقوقی محیا حق توس این افتخار را دارد که در کلیه دعاوی، امور شما را به عهده گیرد.