در این مطلب بهترین وکیل مشهد به توضیح این موضوع که عقد رهن چیست پرداخته است. از این رو برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه تا انتهای مطلب نیز همراهمان باشید.
عقد رهن چیست؟
عقدی را که به موجب آن مال مدیون، وثیقه ی طلب قرار می گیرد، رهن می نامند. رهن دهنده را راهن و طرف دیگر را مرتهن می نامند.( مفاد ماده ی ۷۷۱ ق.م )
این عقد سبب می شود که طلبکار وثیقه ی عینی بیابد و بر آن « حق عینی تبعی » پیدا کند و بدهکار نتواند در عین مرهونه تصرفی کند که به زیان مرتهن باشد، مگر به اذن مرتهن. ( ماده ی ۷۹۳ ق.م)
عباس شفیعی وکیل عقد رهن مشهد
اوصاف عقد رهن
عقد رهن تبعی است: عقد رهن تبعی است و پیش از آن باید دینی وجود داشته باشد تا برای تضمین آن مالی به وثیقه داده شود و وثیقه دادن برای دین آینده، در حقوق ما ممکن نیست و دست کم باید سبب ( مقتضی ) دین ایجاد شده باشد. در ضمن با پرداخت دین یا سقوط دین به دلایل دیگر، حق مرتهن از بین می رود.
شرایط حقی که برای آن رهن داده می شود
- حق باید چهره مالی داشته باشد: لذا برای حق ولایت و حضانت نمی توان وثیقه و رهن قرار داد.
- حق باید در ذمه باشد: یعنی شخص باید در برابر دیگری مدیون باشد تا بشود مالی را به ذهن داد، که از این شرط نتیجه گرفته شده که رهن در برابر اعیان درست نیست.
- دین باید پیش از رهن وجود داشته باشد: رهن برای دین آیده ( مانند رهن برای وامی که چند ماه دیگر از بانک خواهد گرفت یا ثمن معامله ای که در آینده انجام خواهد داد )، باطل است.
- امکان استیفای دین از رهن: به این معنا که موضوع دین از دیدگاه طرفین باید جنبه ی کلی و مثلی داشته باشدتا طلبکار بتواند از محل بهای مورد رهن به آن برسد؛ به خاطر این اگر حق مالی که بر ذمه ی مدیون قرار گرفته از اموری باشد که به شخصیت و مهارت های ویژه ی او بستگی دارد، نمی توان رهن داد.
نکات مهم
- بانک می تواند پس از دادن اعتبار، از مشتریان خود برای تضمین مبالغی که آن مشتریان از محل اعتبار وام می گیرند، رهن بگیرد و قراردادی که در این زمینه بسته می شود، تابع عقد رهن است.
- دادن رهن به عنوان تضمین حسن اجرای قرارداد، درست است و لیکن دادن وثیقه برای جبران خسارت ناشی از عهد شکنی، تابع احکام رهن نیست. بلکه تابع ماده ی ۱۰ قانون مدنی است.
- رهن برای ضمان درک و ضمان معاوضی، صحیح است.
عباس شفیعی وکیل پایه یک دادگستری مشهد
حقوق و تکالیف راهن و مرتهن
هر یک از راهن و مرتهن، حقوق و تکالیفی دارند که مورد بررسی قرار می گیرد.
حقوق و تکالیف راهن
عقد رهن، حق مالکیت راهن بر عین و منفعت مال مرهون را از بین نمی برد و مرتهن حق استعمال یا انتفاع از مال مرهون را ندارد، بلکه حق نگهداری و استیفای طلب از عین مرهونه را دارد و طبق ماده ی ۷۹۴ ق.م راهن می تواند در رهن تغییراتی بدهد یا تصرفات دیگری که برای رهن نافع باشد و منافی حقوق مرتهن نباشد به عمل آورد، بدون اینکه مرتهن بتواند او را منع کند.
لذا راهن حق تصرف ناقل ملکیت، مثل بیع، هبه و صلح نسبت به مورد رهن را ندارد. به علاوه مرتهن در نگهداری از عین مرهون در حکم مستودع است. لذا هزینه ی نگهداری از عین مرهون به عهده ی راهن است. ماده ۶۳۴ ق.م ).
مشاوره رایگان حقوقی عقد رهن
حقوق و تکالیف مرتهن
مرتهن با قبض مورد رهن، حق تصرف در آن پیدا نمی کند. عین و منافع رهن به راهن تعلق دارد، پس مرتهن نمی تواند در خانه ای که به رهن گرفته سکونت کند یا آن را اجاره دهد؛ مگر اینکه راهن به او اجازه داده باشدو بر اساس ماده ی ۷۸۹ ق.م « رهن در ید مرتهن امانت محسوب است و بنابراین مرتهن مسئول تلف یا ناقص شدن آن نخواهد بود، مگر در صورت تقصیر».
چون هدف از زهن این است که مرتهن بتواند در صورتی که مدیون از پرداخت دین امتناع کند یا معسر شود، طلب خود را از عین مرهون استیفا کند، هر گاه مرتهن برای فروش عین مرهونه وکالت نداشته باشدو راهن برای فروش آن و ادای دین حاضر نگردد، مرتهن به حاکم رجوع می نماید تا او را اجبار به بیع یا ادای دین، از راه دیگری کند.
نکته: شما می توانید از طریق شماره های موجود در سایت ( ۰۹۱۵۲۰۳۲۰۰۲ یا ۰۵۱۳۷۶۷۰۱۸۱ ) با عباس شفیعی بهترین وکیل پایه یک مشهد در تماس باشید و مشاوره های لازم را دریافت نمایید. همچنین در صورت تمایل می توانید پیگیری پرونده حقوقی خود را به این وکیل متخصص بسپارید و دیگر هیچگونه نگرانی بابت روند پرونده نداشته باشید.
نمونه و منتخب آرای قضایی پیرامون رهن
الزام خواندگان به پرداخت وام، تسویه وام و فک رهن
کلاسه پرونده: ۳/۷۹-۱۲۷
شماره دادنامه: ۷۹/۹/۱۲-۱۱۵۲
« رأی دادگاه »
در خصوص دادخواست آقایان: ۱- رضا « ا » فرزند غلامحسین؛ ۲- علی وردی « ر » فرزند محمد، ۳- مردعلی« ک » ( رحیمی تبار )، فرزند عروجعلی به خواسته ی الزام خواندگان به پرداخت وام، تسویه وام و فک رهن املاک خواهان ها؛ بدین شرح که: خواهان ها در مقابل وام دریافتی خواندگان، منازل مسکونی خود را در گرو و رهن بانک قرار داده اند. خواندگان از پرداخت اقساط وام خودداری و بانک مربوط نیز به راهنین مراجعه و منازل آنها را در مقابل طلب خود، تمک کرده است. خواهان ها با تقدیم دادخواست خواستار فک رهن و الزام خواندگان به تسویه وام دریافتی شده اند.
دادگاه؛ با عنایت به اینکه مورد را از موارد عقد رهن می داند و عقد رهن از جمله عقودی است که نسبت به مرتهن ( بانک سپه ) جایز و نسبت به راهن ( خواهان ها ) لازم است؛ بنابراین مرتهن ( بانک سپه ) هر وقت بخواهد می تواند آن را به هم بزند، ولی راهن نمی تواند قبل از اینکه دین خود را ادا نماید و یا به نحوی از انحاء قانونی از آن بری شود، رهن را مسترد دارد؛ بنابراین دعوا قابلیت استماع ندارد، لذا مستندا به مواد ۷۷۱، ۷۷۷، ۷۸۰ و ۷۹۴ قانون مدنی ماده ی ۲ قانون آیین دادرسی مدنی قرار عدم استماع دع.ای خواهان ها صادر و اعلام می گردد.
رأی صادره ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ، قابل تجدید نظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان …. می باشد.
دادرس شعبه ی سوم دادگاه عمومی ….
مرکز حقوقی محیا حق توس این افتخار را دارد که در کلیه دعاوی، امور شما را به عهده گیرد.