در این مقاله مواردی که مانع ارث می شوند را بررسی کرده و تفاوت آن را با حجب و محرومیت از ارث بیان می کنیم. پس از این رو در ادامه این مطلب تحت عنوان موانع ارث کدامند با عباس شفیعی بهترین وکیل خانواده در مشهد همراه شوید.
موانع ارث چیست؟
همانطور که اطلاع دارید اطرافیان فرد متوفی به ترتیب طبقات و درجه وارث متوفی از وی ارث می برند. اما در برخی مواقع عواملی ایجاد می شود که ورثه نمی توانند از متوفی ارث ببرند. به نوعی حق ورثه ساقط می شود. این عوامل در نظام حقوقی ایران با عنوان موانع ارث شناخته می شوند.
موانع ارث به دو دسته تقسیم می شوند:
- موانعی که به طور مطلق مانع ارث بردن می‌شوند.
- موانعی که با کاهش سهم الارث دیگری مانع ارث بردن بیشتر او می‌شوند.
موانعی که در قانون مدنی به طور مطلق مانع ارث بردن دیگری می شوند شامل موارد زیر می باشد:
قتل: مطابق ماده ۸۸۰ قانون مدنی فردی که مورث خو را به طور عمدی بکشداز ارث و محروم خواهد بود، چه این اقدام به صورت مباشره ای باشد و چه تسبیب، چه فردی باشد و چه به صورت اشتراکی. البته در صورتی که قتل به حمک قانون یا برای دفاع مشروع از خود بوده باشد مانع ارث نبوده و ورثه همچنان سهم الارث خود را خواهد برد.
کفر: مطابق با ماده ۸۸۱ مکرر قانون مدنی اگر فرد مسلمانی فوت شود وراث کافر از او ارث نمی برند، حتی اگر تمام ورثه اش کافر باشند. ( گویی وارثی ندارد. ) پس کفر یکی از موانع ارث است که باعث عدم ارث بردن مورث می شود. اما اگر فرد کافری فوت شود و تنها یک ورثه داشته باشد که مسلمان است تمام اموال او به ورثه مسلمان می رسد.
بهترین وکیل ارث در مشهد ( عباس شفیعی )
لعان: منظور از لعان این است که مرد دارای همسر دائمی و فرزند باشد و بگوید فرزند، متعلق به او نبوده و به همسرش تهمت زنا بزند، دیگر زن و شوهر از یکدیگر ارث نبرده و فرزند هم دیگر از پدر خود ارث نمی برد. زیرا انتساب او به پدرش مورد شک می باشد. همچنین پدر هم دیگر از فرزند خود ارث نمی برد. البته ناگفته نماند که این فرزند از خویشاوندان مادری خود ارث برده و خویشاوندان مادری او نیز از او ارث می برند.
تولد از زنا: مطابق ماده ۸۸۴ قانون مدنی طفلی که از زنا متولد شده از پدر، مادر و اقوام آنان ارث نمی برد.
در ادامه بخوانید: موانع ارث کدامند
جنین: مطابق ماده ۸۷۸ قانون مدنی یکی دیگر از موانع ارث شرایط جنین است. اگر در زمان فوت موتوفی جنینی وجود داشته باشد که به دنیا آمدن آن موثر در تقسیم ارث باشد، تقسیم ارث به عمل نمی آید تا وضعیت جنین نیز مشخص شود.
غایب مفقودالاثر: اگر بین ورثه فردی غایب مفقودالاثر باشد، مطابق ماده ۸۷۹ قانون مدنی سهم او کنار گذاشته می شود تا وضعیت او روشن شود.
فوت پیش از مرگ متوفی: اگر فرزندی قبل از والدین خود فوت کند، خانواده وی ( فرزندان و همسرش ) نمی‌توانند مدعی ارث باشند.
برده بودن: یکی دیگر از موانع ارث در فقه، برده بودن است. بر اساس قانون مدنی کشورمان اگر فرد متوفی برده بوده و ورثه وی هم برده باشد، در اینصورت وارث از مورث (متوفی که برده بوده) ارث نمی‌برد. اما در صورتی که وارث آزاد باشد، از متوفی برده ارث خواهد برد. در صورتی که متوفی وارثی نداشته باشد، تمام اموال وی به کسی تعلق می‌گیرد که از وی نگهداری می‌کرده است و در واقع مولا یا ارباب او بوده است. البته در حال حاضر با توجه به لغو برده داری، احکام راجع به آن نیز منتفی است.
حجب حِرْمان: وجود وارثی در میان ورثه سبب ممنوعیت از ارث بردن دیگر وارثان می‌شود. هر وارثی که به میت نزدیک‌تر باشد، مانع ارث‌بری فرد یا طبقه دورتر می‌شود.
بهترین وکیل حقوقی مشهد ( عباس شفیعی )
مانعی که با کاهش سهم الارث دیگری مانع ارث بردن بیشتر ورثه دیگری می‌شود به عنوان حجب نُقْصان از آن یاد شده که به موجب آن سهم وارثان دیگر از مرتبه بالاتر به مرتبه پایین‌تر کاهش پیدا کند و وارثان دیگر از قسمت سهم الارث خود محروم شوند. به عنوان مثال وجود فرزند، موجب کاهش سهم شوهر از نصف به یک چهارم و سهم زن از یک چهارم به یک هشتم می‌شود.
محرومیت از ارث چیست؟
تا اینجا در مورد موانع ارث نکاتی را دانستیم. حال باید دید منظور از محرومیت از ارث چیست؟
محرومیت از ارث زمانی رخ می دهد که مورث به صورت وصیت اعلام کند فردی از ورثه یا تمام آن ها از حق ارث محروم باشند. اما از آنجایی که مقررات ارث جزو قواعد آمره بوده توافق بر خلاف آن مجاز نخواهد بود. لذا محروم کردن ورثه‌ای یا وراث از ارث مشروعیت نداشته و هیچ فردی نمی تواند ورثه خود را از ارث محروم نماید.
در این مطلب بخوانید: موانع ارث کدامند
نمونه متن دادخواست تقسیم ترکه
خواهان: …..
خوانده: …..
خواسته: ……
دلایل و منضمات: ……
ریاست محترم دادگاه …….
با سلام احتراماً به استحضار می رساند مرحوم(شادروان) …… فرزند …….. تاریخ ……. در محل اقامت دائمی خود ….. در گذشته اند و اینجانب …… به شماره شناسنامه ….. و خوانده/ خواندگان به ترتیب ….. به شماره‌های شناسنامه ……. ورثه زمان مرگ وی می باشیم که گواهی انحصار وراثت صادره به شماره …… مورخ …… صادره از شعبه …… مستند قانونی وراثت می باشد.
نظر به اینکه ماترک بین ورثه تقسیم نشده، فلذا صدور حکم بر تقسیم ماترک فیمابین ورثه به استناد ۳۰۰ و ۳۱۷ قانون امور حسبی مورد استدعاست. در صورتیکه ماترک قابل تقسیم نباشد صدور دستور فروش و تقسیم ثمن حاصله فی مابین ورثه بر اساس حصه های قانونی مندرج در گواهینامه انحصار وراثت فوق الذکر به انضمام کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی مورد استدعاست.
نام و نام خانوادگی/ امضا
وکیل خوب در مشهد ( عباس شفیعی )
نتیجه گیری
زمانی که شخصی فوت می‌کند و از او اموالی به جای می‌ماند، باید این اموال میان ورثه او تقسیم شوند. اما در برخی مواقع این امکان وجود نداشته و وجود موانعی، مانع ارث بردن ورثه از مورث می شود. بنابراین باتوجه به موارد ذکر شده در بالا ( موانع ارث کدامند ) موانع ارث اموری هستند که در صورت تحقق آنها شخص از مورث خود ارث نمی برد. حال در صورت وجود چنین مشکلی می توان برای یافتن راه حل قانونی و اطلاع دقیق از موانع ارث با بهترین مشاور حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری ( عباس شفیعی ) مشورت کرده و راهنمایی های لازم را دریافت نمود.
مرکز حقوقی محیا حق توس این افتخار را دارد که در کلیه دعاوی، امور شما را به عهده گیرد.